Biografie anthony burgess
Schrijven als een epifenomeen
Iedere schrijver heeft zijn anekdote. Anthony Burgess bijvoorbeeld zou eind jaren vijftig te horen hebben gekregen dat hij aan terminale hersenkanker leed, waarop hij als een razende boeken begon te schrijven, zodat zijn weduwe een inkomen zou hebben. Sappig verhaal, maar er klopt helemaal niets van, net als van vrijwel alles wat hij ons in de loop van zijn lange leven op de mouw wilde spelden. Een diepgravende en zeer leesbare biografie zet de feiten op een rijtje.
The real life of John Wilson
| Anthony Burgess |
Burgess – John Wilson volgens de burgerlijke stand – zou bloedbanden hebben met gekroonde hoofden, daar begint het al mee, maar in werkelijkheid stamde hij uit de lagere tot zeer lage klassen in Manchester. Van zijn vader weten we niet eens wat hij nou eigenlijk deed voor de kost. Hij was een hosselaar die zijn geld op diverse, soms duistere manieren bij elkaar scharrelde, onder meer als barpianist.
Burgess stortte zich al jong op cultuur, kon aardig meekomen op de universiteit en schreef al vroeg zowel muziek als bellettrie, zonder dat het ergens toe leidde. Een bestaan als componist was jarenlang zijn voornaamste streven, maar die loopbaan kwam nooit serieus van de grond, en met de literatuur bleef het ook jarenlang tobben.
Heaven 17
Martyn Ware en Ian Marsh stonden ooit aan de basis van The Human League. Nog voor de doorbraak van die groep, verlaten ze in de band om een eigen productieproject te beginnen: "The British Electric Foundation". Hiermee willen ze kwalitatieve producties maken met de synthesizer als basis. Zo werken ze onder meer samen met Tina Turner, Sandie Shaw en Gary Glitter. Eén van hun meest succesvolle projecten is Heaven Die naam halen ze uit A Clockwork Orange, de roman van Anthony Burgess.
In debuteert Heaven 17 met de single '(We don't need this) Fascist Groove Thang', dat al meteen door de BBC geweigerd wordt. Op die single is Glenn Gregory te horen, een voormalig fotograaf die Ware & Masrsh hebben leren kennen, en die ze graag als zanger willen. Hun doorbraak komt in met de single 'Temptation'. In Engeland scoren ze later nog een paar hits (o.a. met "Come Live With Me").
Remix
Als de groep in uit elkaar gaat, werkt Martyn Ware mee aan het debuutalbum van {l}Terence Trent D'arby{/l} Introducing the Hardline According to Terence Trent D'Arby. In wordt er een nieuwe versie van 'Temptation' uitgebracht, die het als remix zelfs beter doet dan de originele versie. bron: Radio Donna
Vertaald proza
Roger Lewis: Anthony Burgess
door Kris van Zeghbroeck
Voor veel auteurs zijn biografen stuk voor stuk lijkenpikkers die in het leven van anderen inbreken om zichzelf in de schijnwerpers te plaatsen. George Eliot beschouwde de doorsnee biograaf als een ziekte van de Engelse literatuur en Rebecca West portretteerde de 20e-eeuwse biografen als een stel profiteurs die rond de grafzerken van de pas overledenen picknicken en voldaan de afgekloven botten over hun schouder gooien.
Het is dan ook best te begrijpen dat heel wat auteurs het moeilijk hebben met biografen. Om te vermijden dat ze na je dood in je ondergoed gaan snuffelen, hebben ontelbare schrijvers als T.S. Eliot, Somerset Maugham, George Orwell, Jean Rhys en Philip Larkin papieren vernietigd of beperkingen opgelegd in hun testament. Niet dat ze er uiteindelijk veel aan hebben gehad, want na je dood ben je loslopend wild voor eenieder die je nagedachtenis wil bewieroken of besmeuren. De enige manier waarop auteurs in anticipatie van het postume onrecht kunnen terugslaan, is door biografen als personages op te nemen in hun werk. Je vindt ze in de romans van William Cooper, A.N. Wilson, Penelope Lively, Susan Hill, Alison Lurie, A.S. Byatt, Kingsley Amis, Bernard Malamud, Muriel Spark, William Golding;
Oude herdershond
De meeste schrijvers willen niets liever dan dat hun boek wordt verfilmd. Harry Mulisch zag voornamelijk nadelen. Als iemand de film kijkt en daarna het boek leest, is zijn verbeelding al aan banden gelegd. En doet hij het andersom, dan wordt de leeservaring stukgemaakt. Maar het állerergste lot voor een schrijver was volgens Mulisch dat men door de film het boek vergeet. Hij noemde in een interview A Clockwork Orange als voorbeeld: ‘Iedereen zegt dat het een film van Stanley Kubrick is. Maar wie weet nog dat het een boek van Anthony Burgess is?’
Om daar nog een retorische vraag aan toe te voegen: wie wist dat Anthony Burgess () behalve A Clockwork Orange nog maar liefst 32 andere romans heeft geschreven? En dat terwijl hij zijn eerste roman pas op zijn 39ste publiceerde.
Zijn productiviteit was op stoom gekomen na een (vermeende) hersentumor. Nog altijd is niet duidelijk of die tumor er echt is geweest of verzonnen door hemzelf of door zijn ginverslaafde eerste vrouw, die volgens Burgess ‘almost philosophically unfaithful’ was. In ieder geval stopte hij met zijn baan als leraar in Maleisië en begon hij als een bezetene te schrijven. Dit combineerde hij met een intensief gebruik van drank en nicotine (op zijn hoogtepunt, als je het zo moet noemen, t
Theo D'haen
Taal en macht bij Orwell en Burgess
Elke bespreking van het werk van Anthony Burgess moet er mee beginnen te vermelden hoe veelzijdig en productief Burgess wel is. Hij publiceerde boeken over taalkunde en literaire geschiedenis, hij schreef draaiboeken en libretto's, hij is actief als vertaler, en hij draagt regelmatig stukjes en recensies bij aan dag- en weekbladen. Daarnaast is hij ook nog componist. Toch rust zijn faam vooral op de zesentwintig romans die hij sinds met de regelmaat van de klok deed verschijnen.
In dit ontzaglijke oeuvre doet zich de invloed gelden van een aantal oudere Engelse auteurs. Het nadrukkelijkst aanwezig is James Joyce, een schrijver waaraan Burgess zelf trouwens twee literair-kritische studies wijdde. Daarnaast kan men de invloed bespeuren van Evelyn Waugh, Graham Greene, E.M. Forster, en Aldous Huxley. Na dat van Joyce is echter vooral het werk van George Orwell van belang geweest voor Burgess.
Tot onlangs had men de belangstelling van Burgess voor Orwell voor een bevlieging kunnen houden, beperkt tot , het jaar van A Clockwork Orange en The Wanting Seed. Met het verschijnen van () en The End of the World News () is het echter duidelijk geworden dat Burgess bezeten blijft van Orwell. Eigenlijk gaat die fascinati