Herman gorter wat stilte wil
GORTER, Herman
(roepnaam: Pans), socialistisch dichter en propagandist, is geboren te Wormerveer op 26 november en overleden te Brussel op 15 september Hij was de zoon van Simon Gorter, doopsgezind predikant en letterkundige, en Johanna Catharina Lugt, pensionhoudster. Op 17 juli trad hij in het huwelijk met Catharine Louise Cnoop Koopmans. Dit huwelijk bleef kinderloos.
Gorter stamde van vaderskant uit een geslacht van doopsgezinde predikanten. Zijn vader was naast zijn werk als dominee actief als literator en schreef tussen en essays, reisverhalen en literaire kritieken voor De Gids. Vlak voor zijn dood in was hij bovendien ruim een jaar hoofdredacteur van de kort daarvoor opgerichte Amsterdamse krant Het Nieuws van den Dag. Gorter was zes toen hij zijn vader verloor en kan van hem nauwelijks een andere indruk hebben gehad dan van ziekte en zorgen. Maar de kennisname van de gebundelde Letterkundige Studiën () van zijn vader was mogelijk een belangrijke stimulans voor zijn dichterschap. In een artikel 'Over beeldspraak' had Simon Gorter zich een opvallend modern literatuurcriticus betoond, die afkerig was van retoriek en gespitst op oorspronkelijkheid en zuiverheid van stijl. F. van Eeden noemde hem 'teder en romantisch, maar ook stug en onbuigzaam'. Gorters m
Gorter, Herman ()
&#; Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: W.A. Ornée, 'Gorter, Herman ()', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL: []
Gorter, Herman, letterkundige (Wormerveer - Sint-Joost-ten-Node, gem. Brussel ). Zoon van Simon Gorter, doopsgezind predikant, en Johanna Catharina Lugt. Gehuwd op met Catharina Louise Cnoop Koopmans. Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren.
Herman Gorters vader, die enige naam gemaakt had als medewerker aan De Gids , stierf in - na ongeveer een jaar hoofdredacteur van het Nieuws van den Dag te zijn geweest - op jarige leeftijd. Het gezin - behalve Herman was er nog een oudere broer en een jongere zuster - woonde toen reeds in Amsterdam. Door het houden van een pension trachtte de moeder de middelen te verschaffen voor de opvoeding van haar kinderen.
Herman bezocht het Barlaeus-gymnasium. Na in eindexamen behaald te hebben ging hij in hetzelfde jaar klassieke talen studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was lid van het Amsterdamse studentencorps en het dispuutgezelschap UNICA, toonde zich een actief sportbeoefenaar (cricket) en raakte al spoedig bekend met de dichters uit de kring van de Tachtigers. Gorter legde in zijn doctoraal examen af; hij had toen al een aantal gedichten geschreven (nog niet
Levensloop
Herman Gorter is afkomstig uit een geslacht van doopsgezinde predikanten. Zijn vader Simon is dominee en literator. Hij sterft als Herman zes jaar oud is. Zijn moeder drijft een pension en moet van weinig geld rondkomen. Toch krijgt haar zoon een prima opvoeding. Hij studeert klassieke talen aan de universiteit van Amsterdam en wordt leraar aan een gymnasium in Amersfoort.
In trouwt hij met de vermogende patriciërsdochter Wies Cnoop Koopmans. Na het huwelijk wijdt hij zich enkele jaren geheel aan de literatuur en filosofie. Hij vertaalt Spinoza’s Ethica en komt steeds meer onder invloed van socialistische denkbeelden zoals die beleden worden door Duitsers als Kautsky en Mehring. In wordt Gorter lid van de SDAP, een jaar later redacteur van De Nieuwe Tijd, het blad dat hij ook financieel ondersteunt. Gorter en zijn vrouw leven zeer sober in hun huis in Bussum: ze roken en drinken weinig en eten vegetarisch. Zijn brochure Het historisch materialisme. Voor arbeiders verklaard () trekt de aandacht en wordt in veel landen vertaald.
Gorters houding en levenswijze staat haaks op die van de arbeidersbeweging, hoe toegedaan hij het lot van de werknemers ook is. Zelf is hij sjiek gekleed en beoefent hij elitaire sporten als cricket, tennis en zeilen. Gorter heeft regelmat
Herman Gorter
levensbeschrijving(en)
Gorter, Herman, letterkundige (Wormerveer - Sint-Joost-ten-Node, gem. Brussel ). Zoon van Simon Gorter, doopsgezind predikant, en Johanna Catharina Lugt. Gehuwd op met meer
px|rechts|thumb|Herman Gorter Herman (Pans) Gorter (Wormerveer, 26 november - Sint-Joost-ten-Node, 15 september ) was een Nederlands dichter en medeoprichter van de Sociaal-Democratische meer
in Erflaters van onze beschaving () in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
in Schrijvers en dichters (dbnl biografieënproject I) () in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
in De Nederlandse en Vlaamse auteurs () in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
in Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid () in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
in Auteurspagina in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
‘Dichter op het scherm’, Koninklijke Bibliotheek
biografie: Herman Gorter
-
Herman Gorter [Wormerveer – Brussel ]
Herman studeerde klassieke talen; na zijn afstuderen was hij korte tijd leraar, maar hijwijdde zich na geheel aan de literatuur en de politiek.
In verscheen zijn klassiek geworden verhalende gedicht ‘Mei’, waarvan de beginregel - ‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’ -tot de bekendste uit de Nederlandse poëzie behoort.
In Verzen () buitte hij de uitdrukkingsmogelijkheden van de taal uit: deze sensitivistische gedichten gelden als de eerste experimentele poëzie in Nederland. J.H. Leopold, Hendrik Marsman en Lucebert zijn erdoor beïnvloed. Een wereldbeschouwelijke oriëntatie in zijn bestaan vond hij bij Spinoza (wiens Ethica hij vertaalde) en in het socialisme, waaraan hij zich overgaf met de stelligheid die bijhem paste.
Als marxistisch theoreticus hield hij zich strak aan de leer; in de controverses tussen ‘marxisten’ en ‘reformisten’ binnen de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij stond hij dan ook aan de zijde van de eersten. Na de scheuring van sloot hij zich bij de SDP (de latere Communistische Partij Nederland) aan.
Met ‘Pan’ () probeerde hij na ‘Een klein heldendicht’ () opnieuw een socialistisch epos te