Recensie biografie elsbeth etty


Biografe Elsbeth Etty over Willem Wilmink: Hij had een gevoel van miskenning in zich

Dichter en schrijver Willem Wilmink () was bijna zeven toen er geallieerde bommen vielen op zijn geboortestad Enschede op 10 oktober Vliegveld Twenthe was het doelwit, maar de Hoogelandbuurt waar Willem (toen nog Wim) woonde, werd ook geraakt. Er vielen doden. Willem overleefde met zijn familie in de schuilkelder terwijl een buurhuis boven hen werd weggeslagen.

Het was een oorlogsramp die de familie in hevige beroering bracht, maar in Wilminks latere weergaven van deze nachtmerrie overheerste altijd de goede afloop, schrijft biograaf Elsbeth Etty in haar ‘In de man zit nog een jongen’. Dat kenmerkte de dichter en kinderboekenschrijver.

Verlangen naar geborgenheid

Willem werd gerustgesteld door zijn ouders, en volgens Etty is hij zijn hele leven blijven verlangen naar die geruststelling - niet alleen voor zichzelf maar ook voor de kinderen voor wie hij zijn liedjes en teksten schreef. Als volwassene verlangde hij terug naar de geborgenheid van toen: “Ik voelde heimwee naar de schuilkelder waar ik altijd zong: ‘Een veldmuis in ’t beukenbos / een lege notendop’’’, noteert hij in zijn ‘Verzamelde verhalen’.

Als een niet-feminist deze biografie had geschreven, dan had die er wel anders uitgez

Recensie Ik heb nog nooit gelogen: Hugo Brandt Corstius koos zijn vijanden dichtbij en hield mensen op afstand

‘De waarheid gaat in grijs gekleed,’ zette Hugo Brandt Corstius onder zijn pseudoniem Piet Grijs boven een krantenartikel. Dat maakte het schrijven van zijn biografie niet eenvoudig, zeker niet omdat hij in datzelfde artikel eraan toevoegde: ‘Ik heb nog nooit gelogen.’

Die laatste opmerking is dan ook de titel van de biografie van Hugo Brandt Corstius () door Elsbeth Etty.

Hugo Brandt Corstius schreef onder tientallen pseudoniemen in zo ongeveer alle landelijke kranten over alles. Ook sprak hij 22 jaar lang wekelijks een column uit in het radioprogramma Welingelichte Kringen, bijna zonder haperen terwijl hij in het dagelijks leven stotterde. Zijn publieke aanwezigheid was alom.

In het weekblad Vrij Nederland schreef hij elke week, meer dan veertig jaar lang, columns waarin hij vooral politici de maat nam. Maar ook academici moesten het ontgelden. In zijn vijftien columns tegen Wouter Buikhuisen, die onderzoek deed naar criminaliteit en biologische factoren, werd de hoogleraar vergeleken met Joop Glimmerveen van de extreemrechtse Nederlandse Volksunie – getergd moest Buikhuisen ten slotte zijn baan opgeven.

Lubbers een ‘zwendelaar’

Als het om racisme en discr

De recensies
Elsbeth Etty
Zijn hel was van ijs
Ingezonden brieven
Kees Fens
De hele schepping in één dag
Kees 't Hart
Schrijven als bevrijding
Hugo Brandt Corstius
Geen saaie man
Hans Anten
Willem G. van Maanen

Elsbeth Etty
Zijn hel was van ijs
Wim Hazeu en de raadsels uit het leven van Simon Vestdijk

NRC Handelsblad, Boeken, 11 november

 

Een biograaf van Simon Vestdijk moet een barre tocht maken van de diepe dalen van zijn depressies tot de hoogste toppen van zijn literaire kunnen. Wim Hazeu is de eerste die de reis onderneemt met toegang tot alle bronnen. Hoe ver reikt hij?

 

Onovertroffen is Simon Vestdijk () na zijn dood beschreven in een gedicht van zijn tijdgenoot A. Roland Holst die hem in zijn laatste depressie aantrof. ‘Ik wist niet dat twee open ogen/ Zo leeg konden zijn’. De dichter kon die blik niet ontwijken. ‘Het was kort voor zijn laatste reis/ Doodstil zat hij naar mij te kijken/ uit een hel van ijs.’

Wie zich waagt aan een biografie van Vestdijk onderneemt een zware expeditie. Het is eerder geprobeerd, door de in overleden Hans Visser, die ondanks tegenwerking al ver was gekomen, en nu nogmaals, met ruimhartiger hulp en met de beschikking over voorheen ontoega

In haar inleiding bij de biografie van Hugo Brandt Corstius schrijft Elsbeth Etty dat diens opvatting van dat Frits Bolkestein verantwoordelijk was voor de opkomst van radicaal-rechts, in politicologisch onderzoek zou zijn bevestigd en verwijst daarvoor naar één enkele bron, Oudenampsen Dat is mij toch wat kort door de bocht en ik meen dat die bewering ook geen standhoudt. Maar ik begin vol goede moed aan deze fikse biografie en word niet teleurgesteld: Etty kan (natuurlijk) goed schrijven en etterbak Hugo geeft voortdurend aanleiding tot lach of glimlach. En passant kom ik het langste palindroom ter wereld tegen, uit het Fins. Saippuakivikauppias, het betekent speksteenverkoper.

In Hugo Brandt Corstius () was ik altijd al geïnteresseerd, ook al heb ik lang niet al zijn publicaties gelezen. Maar ik vond hem geestig en zonder pardon. Ik geloof niet dat hij ooit op een standpunt terugkwam en hij had nogal de neiging bij voorkeur stevige standpunten in te nemen. Ik herinner mij dat ik hem volgde in zijn houding tegenover Buikhuizen maar meende later dat de niets ontziende aanval op deze wetenschapper wel heel fors ad hominem was geweest. Nou, daar hoefde je bij Brandt Corstius niet mee aan te komen. In de zaak Weinreb vond ik hem echter wel overtuigend. Zijn Opperlan(d)se Taal

Biografie op de bühne. Elsbeth Etty over Hugo Brandt Corstius

Elsbeth Etty publiceerde onlangs haar biografie van Hugo Brandt Corstius, Ik heb nog nooit gelogen. Liliane Waanders sprak met haar op 13 januari in Biografie op de bühne, het praatprogramma van Biografieportaal in het Torpedo Theater.

Ze was niet de beoogde biograaf van Hugo Brandt Corstius(). Elsbeth Etty moest dan ook wel even nadenken toen ze na het overlijden van Liesbeth Koenen gevraagd werd haar licht op het leven van wetenschapper, schrijver/columnist en taalmeester Hugo Brandt Corstius te laten schijnen. Dat er nog geen letter op papier stond, was een belangrijk argument om het toch te doen.

Veel en misschien wel alles in het leven van Brandt Corstius (en zijn heteronieme co-auteurs) stond in het teken van zijn werk. Zijn werk als wetenschapper, schrijver en columnist. Etty neemt in Ik heb nog nooit gelogen geen blad voor de mond en maakt hem niet sympathieker of minder meedogenloos dan hij in haar ogen was. Ook de mensen die hem dierbaar hadden moeten zijn, moesten het vaak ontgelden.

Hoe ga je als biograaf om met de scherpe en negatieve kanten van een mens wiens werk je bewondert? En hoe openhartig mag of moet je als biograaf zijn? Heeft Etty ook de neiging gehad haar onderwerp tegen zichzelf in