Hans magnus enzensberger biografie
Herinneringen aan een tumult
Wim Vermeylen
Jörg Lau
Hans Magnus Enzensberger. Ein öffentliches Leben
Alexander Fest Verlag, p., 49,80 DM; Taschenbuch, p., 22,50 DM.
Der Zorn altert, die Ironie ist unsterblich. Über H.M. Enzensberger
Suhrkamp Taschenbuch, p., 19,80 DM.
Hans Magnus Enzensberger () is een universeel verrader. Dat schreef de Duitse publicist Jörg Lau in april voor Die Zeit in een essay over de helden van de jaren zestig zoals Daniel Cohn-Bendit, Joschka Fischer en Enzensberger. Deze laatste is "totaal inconsequent", wist Lau. "En hij denkt er niet aan, zich daarvoor te schamen. () Hij is een waaghals die grote sprongen durft nemen en niet treurt om een verloren spel, zoals het hoort voor een avonturier. Dat maakt hem ondraaglijk voor voorzichtige naturen. Wat de zaak nog erger maakt: Enzensberger heeft de inconsequentie niet alleen gecultiveerd, hij heeft haar ook nog een theoretische basis gegeven."
Lau heeft in november van - Enzensberger werd zeventig - een biografie over de Münchenaar gepubliceerd die nu als pocket op de markt is. Het is een boeiende en kritische levensschets met verwijzingen naar en analyses van essays en gedichten met uitzondering van Leichter als Luft, Enzensbergers laatste dichtbundel, die net voor de millenniumwisseling is versche
Vertaald proza
Hans Magnus Enzensberger: De eigenzinnigheid van Hammerstein
door Erik de Smedt
Wie met het werk en de ontwikkeling van de Duitse schrijver Hans Magnus Enzensberger (geb. ) vertrouwd is, weet dat je van hem altijd verrassingen kan verwachten. De kritische intellectueel, die steeds zijn bekrompen denkende medeburgers heeft gehekeld, in de jaren '60 (aanvankelijk enthousiast) naar Cuba reisde en o.m. het linkse tijdschrift 'Kursbuch' uitgaf, schreef een literaire biografie over de man die chef was van de Duitse legerleiding toen Hitler aan de macht kwam: Kurt Freiherr von Hammerstein-Equord ( ). Op en top een man van de adel, liefhebber van de jacht en tegenstander van het communisme. Maar ook een overtuigd tegenstander van Hitler, die zijn kinderen hun eigen weg in het verzet liet gaan: De eigenzinnigheid van Hammerstein.
Vergeleken met de Duitse uitgave, die net zo goed een fictieboek zou kunnen zijn, presenteert de Nederlandse vertaling zich als non-fictie. De ondertitel luidt: 'over de weigering van de hoogste Duitse militair te capituleren voor Hitler'. Dat dit boek meer biografie is dan literatuur, staat buiten kijf. Toch doet die ondertitel het boek ook onrecht aan. In het Duits luidt hij "eine deutsche Geschichte". Dat is niet alleen ruimer ? het b
Gaat Europa uiteenvallen of groeien?
De eurocrisis gaat niet alleen over geld, maar ook over de Europese gedachte. De bemoeizucht moet worden teruggedrongen, zegt de Duitse denker Hans Magnus Enzensberger.
De dochter van Hans Magnus Enzensberger is Een intellectueel, een wereldburger. Maar als het Oktoberfest is, koopt ze een dirndl en gaat ze feesten. Zo is München, stad van Laptop und Lederhose, van BMW en Siemens, waar mensen de wereldmarkt bespelen zonder hun Beierse identiteit te verloochenen.
Dichter en essayist Hans Magnus Enzensberger (81) is ook zo'n kosmopoliet die zijn eigen cultuur koestert. Onlangs schreef hij het essay Het zachte monster Brussel of Europa in de klem, een aanklacht tegen de anonieme, niet-gekozen bureaucraten van de Europese Unie. Open binnengrenzen, vrij verkeer van personen en goederen, allemaal prima, betoogt Enzensberger. Maar de Europese burgers hebben geen behoefte aan nog meer bemoeizucht uit Brussel. Europa bestaat allang, aldus Enzensberger, en daar hebben de Europeanen helemaal geen Brussel voor nodig.
'Ik kan zaken doen, vrij reizen, trouwen met iemand in een buurland. Dat was vroeger veel ingewikkelder. Daarom moeten we ook niet schelden op de Europese Unie', zegt hij in zijn flat bij de Englischer Garten in München, terwijl hij
Lesmateriaal
Ict en geschiedenis
Nieuwsbrieven
Vaklokaal
Mailinglist
Dit boek van de bekende Duitse schrijver Hans Magnus Enzensberger is én een dramatische familiegeschiedenis én een relaas van het verborgen verzet van hoge officieren tegen de oorlogsplannen van Adolf Hitler. Centraal staat generaal Kurt von Hammerstein, telg uit een oud adellijk geslacht, anno chef staf van het Duitse leger. Hammerstein vertrouwde Hitler niet, overwoog zelfs een staatsgreep, maar schrok daarvoor terug, bang voor een burgeroorlog. In trad hij terug. Twee van zijn dochters waren contactpersonen in dienst van de Komintern, de lange arm van Moskou. Het boek speelt in op o.m. geheime contacten tussen officieren van de legers van de Sovjet-Unie en de Weimar-Republiek (), de politieke chaos in de crisisjaren, de impuls die uitging vanuit Berlijn op Stalins zuiveringen van het Rode Leger. Enige voorkennis is voor de lezer wel onontbeerlijk. Enzensberger baseert zich op memoires, familiedocumenten en gesprekken met nabestaanden. Een deel van deze meervoudige biografie is - intrigerend! - gegoten in de vorm van postume interv
Strateeg, speelbal en vader
Op 3 februari hield Hitler een geheime toespraak voor de generaals van het Duitse leger. Dat gebeurde in de dienstwoning van opperbevelhebber Kurt von Hammerstein. Hitler zette zijn plannen uiteen voor de wederopbouw van het Duitse leger ter wille van expansie naar het oosten, waar hij meer Lebensraum wenste. Zijn oorlogszuchtige woorden waren in strijd met de vredelievende rede waarmee hij drie dagen daarvoor het ambt van rijkskanselier had aanvaard. De Duitse generaals waren opgetogen over Hitlers voornemens. Hier trad een staatsman aan die, godzijdank, een eind zou maken aan het vernederende Verdrag van Versailles () waarin bepaald was dat Duitsland er geen volwaardig leger op na mocht houden. Alleen Von Hammerstein besefte dat Hitlers politiek tot een wereldwijde catastrofe zou leiden. Hij diende zijn ontslag in.
Von Hammerstein had tijdens de Republiek van Weimar () voortdurend gelaveerd tussen uiterst linkse en uiterst rechtse politieke krachten. In hadden de communisten een revolutie teweeggebracht die door het leger onder leiding van generaal Von Lüttwitz bloedig was onderdrukt. Honderden communisten, onder wie Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht, waren in koelen bloede vermoord. Kort daarop had Von Lüttwitz zelf een staatsgreep gepleegd w