Levensverhaal schrijven therapie

Wat als het leven van je (voor)ouders anders zou zijn verlopen? Hoe zou jouw leven er nu dan uitzien? Zelf vind ik het altijd fascinerend om daarover door te mijmeren. Hoe zou het bijvoorbeeld zijn geweest als mijn ouders in de jaren ’50 naar Australië waren geëmigreerd? Dan had mijn leven er vast heel anders uitgezien. Een kleine schets van je familiegeschiedenis voegt een extra dimensie toe aan je autobiografie. In dit blog leg ik uit waarom dat zo is.

• Door (een stukje van) je familiegeschiedenis te schetsen vertel je ook iets over jezelf. 

In de autobiografische roman ‘Vader’ beschrijft de Noorse auteur Karl Ove Knausgård hoe hij bezig is met een roman maar wordt geplaagd door onzekerheid. Al schrijvend dwalen zijn gedachten af naar zijn kindertijd. Hij vraagt zich af of hij net zo’ n beangstigende man is voor zijn kinderen als zijn vader was voor hem.
Door op zoek te gaan naar de (levensgeschiedenis) van zijn vader ontdekt Karl Ove Knausgård ook iets over zichzelf. En daarmee leren wij als lezer hem nóg beter kennen. Door je familiegeschiedenis te schetsen vertel je ons als lezer ook wie je als persoon bent.

• Je familiegeschiedenis kan

  Stuur me wekelijks nieuwe schrijftips

  Een vaak gehoord schrijfadvies is: maak een biografie voor je personage. Waarom is dat belangrijk? Ik gebruik opnieuw een clip uit Human, the movie:

  Je moet personages baseren op mensen, zoals ik al schreef in mijn eerste post over deze documentaire. Iemand (mens of personage) doet dingen vanwege een eigen overtuigingen en geschiedenis. Je hoeft een levensgeschiedenis niet te begrijpen om te weten waarom alledaagse beslissingen worden genomen. Maar over belangrijke handelingen denkt je personage na. Als je weet hoe het tot een beslissing komt, helpt je dat een goed plot te schrijven. Zeker als keuzes grote gevolgen hebben, moet je weten waarom je personage op een bepaalde manier handelt.

  Hoe geef je een personage vorm?

  Soldaat Pleva uit de clip deed alles wat hij volgens het boekje niet hoorde te doen. Hij was SS-soldaat. Als hij een Joods kind in zijn armen kreeg, zou hij het ter plekke moeten doodschieten. In plaats daarvan smokkelde hij het weg. Als hij betrapt zou worden, werd hij op zijn minst ontslagen, misschien wel vermoord. Er zijn SS-soldaten geweest die maar al te graag Joden vermoordden. Dus waarom deed Aloïs dat niet? Als je geen biografie maakt, kom je daar nooit achter.

  De volgende informatie heb je al:
  * D

  
  Een portret schrijf je zo

  Zo’n tien jaar geleden kwam ik op het idee een boekje te schrijven over één van mijn beppes (dat is het Fries voor oma's), bedoeld als verjaardagscadeautje voor mijn vader. Sindsdien vind ik het prachtig om in familiegeschiedenissen te duiken. Ik zoek eindeloos in oude archieven, praat met zoveel mogelijk mensen, loop door straten waar mijn hoofdpersonen geleefd hebben, probeer me zoveel mogelijk in hun leven te verdiepen. Tijdens die zoektochten heb ik veel mensen ontmoet die net als ik aan het zoeken waren. Maar hoe moesten zij daar nu een goed verhaal van maken?
  In Een portret schrijf je zo vertel ik hoe ik te werk ga. Wat komt er allemaal bij kijken en hoe pak je het aan? En over wie - of wat! - ga je schrijven? Veel mensen willen graag het verhaal van hun (groot)ouders vastleggen voor hun kinderen en kleinkinderen. Maar er zijn veel meer invalshoeken mogelijk. Zo kun je een portret schrijven van een vriendengroep of van een vereniging. Je kunt voor een collega die met pensioen gaat het verhaal schrijven van zijn functie of het bedrijf waar hij gewerkt heeft. Wie in een huis met een geschiedenis woont, kan de biografie schrijven van het huis en de mensen die er in de loop der eeuwen in gewoond hebben
  Ik zet een aantal mogelijkheden voor

  Door je levensverhaal te schrijven laat je een bijzonder geschenk achter voor je kinderen en kleinkinderen. Bovendien een mooie manier om zelf terug te blikken op de gebeurtenissen in je leven.

  Schrijf je levensverhaal

  Als je jong bent sta je niet altijd stil bij de geschiedenis van je familie. &#;Wat voor jeugd heeft mijn vader gehad? Hoe was ik als baby? Waar komen mijn grootouders vandaag?&#; Maar zodra je ouder wordt en je ouders mogelijk zijn weggevallen betrap je jezelf misschien eens op de gedachte &#;Had ik dit mijn vader of moeder maar eens gevraagd.&#; Doordat je zelf dingen meemaakt ga je je steeds meer interesseren voor de levens van je voorouders en je ouders. Ook ontdek je dingen in het leven waar je eerder geen weet van had en raak je benieuwd hoe je ouders of grootouders hiermee omgingen.

  Iets persoonlijks nalaten

  Naast de vragen die je misschien hebt over het verleden van je familie kan het bij het schrijven van een levensverhaal ook meespelen dat je iets persoonlijks wil nalaten. Op die manier is er een blijvende herinnering en komen jouw kinderen of kleinkinderen niet met dezelfde vragen te zitten als jij. Wat je achterlaat is dan ook niet alleen materie maar een echt persoonlijk verhaal.

  Therapeutische werking

  Misschien vind je het lastig om met j

  De kunst van een biografie schrijven

  Er zijn verschillende redenen om een biografie te schrijven. Misschien wil je graag een boek schrijven over je ouders, om meer over hun vroegere leven te weten te komen. Of je hebt een mooi levensverhaal gelezen en denkt: “dat zou ik ook weleens willen doen.” Tim de Hullu is al zeven jaar werkzaam als biograaf. Ook schrijft hij als journalist korte biografieën van overleden mensen uit de regio Utrecht voor AD Utrechts Nieuwsblad. In dit artikel vertelt hij wat er allemaal bij komt kijken als je een biografie wilt schrijven.

  Interviews

  Hoewel research soms nodig is, ligt de basis van een biografie bij de gesprekken. Om het verhaal mooi rond te maken en de persoon van meerdere kanten te zien, interviewt De Hullu naast de beschreven persoon vaak ook directe familieleden, bijvoorbeeld diens kinderen en ouders. Als de persoon niet meer in leven is, interviewt hij nabestaanden. “Het is bij de interviews belangrijk dat je goed luistert en doorvraagt. Ook bij biografieën geldt ‘show, don’t tell’. Jekan wel vertellen dat iemand een betrokken vader was, maar ik heb voorbeelden nodig.”

  Hij merkt dat veel mensen die een biografie willen schrijven aanlopen tegen interviews die stroef verlopen. “Dan moet je stiltes laten vallen en aanvoelenwanneer