Monadologie
De geniale Leibniz () was zijn tijd ver vooruit. Maar zijn biograaf kent hem wel heel veel ontdekkingen toe
Gottfried Wilhelm Leibniz moet sneller hebben gedacht dan zijn schaduw. De zeventien jaar oudere Christiaan Huygens zag als onderzoeksdirecteur van de Franse Academie van Wetenschappen het talent van de Duitse jongeling. Zo’n rap brein wilde hij wel onder zijn hoede nemen.
Nog voordat Leibniz de hem voorgeschreven grote werken van zijn tijd had uitgelezen, ontwikkelde hij de ideeën die hij aantrof vol inspiratie verder. Het associatieve zat diep in zijn wezen. Af en toe liep hij vast en het verhaal wil dat zijn Nederlandse mentor hem weleens uitlachte. Leibniz liet zich niet ontregelen en zwoegde ijverig verder.
De kracht van de ratio
Sommige wetenschappers dreven geheel of grotendeels op hun waarneming. De in Leipzig geboren en getogen Leibniz () geloofde in de kracht van de ratio. Verstand en logica konden de weg wijzen naar niet of nauwelijks verkende terreinen.
Hij dacht altijd maar door, over héél veel verschillende onderwerpen, blijkt uit De beste van alle mogelijke werelden. Gottfried Wilhelm Leibniz in zijn tijd van historicus en filosoof Michael Kempe. De Duitser was een homo universalis, misschien wel een van de laatste genieën van dat soort. Kempe weet
Dit boek over het leven van filosoof Gottfried Wilhelm Leibniz lees je vooral voor de kleurrijke details ★★★☆☆
‘Luister, mensen! Dit is de beste wereld die er kan zijn, want anders had God natuurlijk wel een betere geschapen.’ Dit standpunt van Gottfried Wilhelm Leibniz (), de grootste Duitse filosoof uit de barok, wordt vaak afgedaan als een vorm van dogmatisch optimisme, waarmee Voltaire een halve eeuw later in zijn Candide terecht de draak steekt. Want kijk om je heen: rampen alom. Hoe bestaat het dat je dit met droge ogen de best mogelijke wereld noemt?
Die interpretatie doet Leibniz echter tekort. Hij probeert een lastig theologisch probleem, de theodicee – vanwaar al die ellende in een wereld geschapen door een goede God? – op te lossen door te zeggen dat elke andere mogelijke wereld slechter zou zijn geweest. Je zou de protestant Leibniz ook als volgt kunnen parafraseren: ‘Het is aan mensen om het beste te maken van deze wereld. Precies daartoe heeft God ons de mogelijkheden gegeven.’ Rampen worden dan aansporingen om te innoveren en lijden wordt een impuls om de volle potentie van de schepping te ontdekken en te benutten.
Een superingenieur
Leibniz, die nog les had gehad van Christiaan Huygens en een wetenschappelijke rivaal was van Newton, deelde de begeesterde
Gottfried Wilhelm Leibniz ()
Duitse wetenschapper
Studie
Gottfried Wilhelm Leibniz werd op 1 juli geboren in Leipzig. Hij ging in naar de universiteit van Leipzig. Twee jaar later ging hij naar de universiteit van Jena, waar hij kennis maakte met algebra en meetkunde. In deze jaren ontwikkelde hij een universeel alfabet van de menselijke gedachten. Leibniz wilde de menselijke gedachten vastleggen met behulp van een voor iedereen begrijpelijke tekentaal van symbolen. Zijn dissertatie werd afgewezen in Jena. Mogelijk werd hij te jong bevonden. Op twintigjarige leeftijd behaalde hij zijn graad aan de universiteit Altdorf in Neurenberg. De Nederlandse wetenschapper Christiaan Huygens hielp hem. Leibniz kende ook Blaise Pascal en René Descartes.Filosofie
Leibniz zocht zijn hele leven naar manieren om filosofie in modellen vast te leggen. Hij zocht harmonie en wordt gezien als een rationalist. In publiceerde hij 'La Monadologie', waarin hij zei datDe beste van alle mogelijke werelden: het leven van Leibniz
De beste van alle mogelijke werelden van Michael Kempe beschrijft het leven van de Duitse wetenschapper Gottfried Wilhelm Leibniz zonder de diepte in te gaan.
In De beste van alle mogelijke werelden staat de Duitse alleskunner Gottfried Wilhelm Leibniz centraal. Historicus Michael Kempe doet een poging hem tot leven te wekken aan de hand van beschrijvingen van zeven dagen uit zijn zeventiende-eeuwse leven.
Helaas slaagt Kempe daar maar beperkt in. Wie een biografie leest over een wetenschapper, verwacht talloze eurekamomentjes die de zaadjes zijn van grote doorbraken. Het zijn juist die momenten die Kempe slechts spaarzaam belicht. Overheersend zijn vooral oppervlakkige anekdotes over de reizende en schrijvende Leibniz. Voor een succesvolle en wereldberoemde wiskundige, natuurkundige en rechtsgeleerde als Leibniz krijgen de doorbraken en de verhalen daarachter opvallend weinig aandacht.
Kempes wollige taalgebruik maakt de inhoud bovendien lastig te verteren. De doorgewinterde wiskundefan met een grote fascinatie voor Leibniz als persoon zal daar doorheen kunnen prikken. Maar voor wie vooral op zoek is naar een laagdrempelige biografie, is dit boek minder geschikt.
Over de auteur
Dichter bij Gottfried Wilhelm Leibniz dan in deze biografie kom je niet
Michael Kempe schreef een boeiende biografie van een van Europa’s meest veelzijdige en briljante wetenschappers: Gottfried Wilhelm Leibniz. Hij heeft een gewaagd uitgangspunt gekozen, dat gelukkig goed uitpakt.
Gottfried Wilhelm Leibniz () gaf met zijn integraalrekening een voorzet op wat nu de analyse heet, een belangrijk vakgebied binnen de wiskunde. Hij ontwikkelde een van de eerste mechanische rekenmachines en ontwierp een binair rekenstelsel, dat vandaag de dag nog gebruikt wordt in computers. Hij schreef historische stukken, verhalen, bouwde aan watermolens en postkoetsen, adviseerde politici, ontwikkelde een filosofie, ontdekte natuurwetten en dacht na over fossielen.
Passen al die ideeën in één biografie? Waarschijnlijk niet. Michael Kempe, onderzoeker en directeur van het Leibniz-archief in Hannover, voert ons daarom mee door zeven dagen uit het leven van Leibniz. “Hem in het dagelijkse leven volgen […] biedt de kans zijn denken en handelen beter te begrijpen, en de samenhang tussen ervaring en wereldbeschouwing beter te zien,” zo betoogt Kempe. Het is een originele en gedurfde aanpak, die net name in het begin van het boek goed uitpakt. Niet alleen omdat, inderdaad, de samenhang tussen Leibn