Multatuli wikipedia

Sociaal bewogen vernieuwer

Amsterdam, 2 maart – Ingelheim am Rhein, 19 februari

In de negentiende eeuw droegen de meeste vrouwen een keurslijf. Een vrouw die zich in het openbaar vertoonde zonder zo’n korset, werd onfatsoenlijk gevonden. Sociale druk dwong vrouwen dus de natuurlijke vormen van hun lichamen in te snoeren, opdat er maar één voorgeschreven vorm overbleef. Multatuli heeft zijn hele leven gestreden tegen die tirannie van de maatschappelijke dwang. Groepsdruk dwingt immers iedereen in hetzelfde, voorspelbare stramien. Maar hij hield niet van het voorspelbare, hij hield van het onverwachte. Deze strijd tégen opgelegde vormen loopt als een rode draad door zijn leven en zijn literaire werk.

Geboortehuis

Hij werd in in Amsterdam geboren, in de Korsjespoortsteeg. In zijn geboortehuis is nu het Multatuli-museum gevestigd. Het is een klein, smal huis; een kind had hier weinig bewegingsruimte. Zijn ouders waren bovendien zeer streng. Deze Amsterdamse jeugd is een inspiratiebron geweest voor De geschiedenis van Woutertje Pieterse (). Hij laat hierin zien hoe ongelukkig een kind wordt als alles om hem heen klein, benauwd, streng en bekrompen is.

Waarschijnlijk hoopten zijn ouders dat Eduard later dominee zou worden, maar hij maakte zijn school niet af. Op zijn a

p. Sun, euro 45,-


In het Multatuli Museum staat de divan waarop Multatuli zijn laatste adem uitblies. Wie weet dat hij astma had en in grote benauwdheid is gestorven, moet wel medelijden met hem krijgen. De chaise longue is bedekt met rood pluche en de vulling bestond waarschijnlijk uit paardenhaar. Arme negentiende-eeuwers, die nog niets van huisstofmijt en allergieën wisten. Multatuli&#;s vriendin Mimi zat naast hem in zijn laatste uren en wist niets beters te doen dan astmasigaren te roken, waarvan ze de rook in zijn neus blies. Achteraf nog zou ik de ramen willen openzetten en hem op een fris matras willen leggen.
        Dik van der Meulen, de nieuwe biograaf van Multatuli, merkt fijntjes op dat die astmasigaren, bedoeld om de schrijver meer lucht te geven, hem niet méér kwaad zullen hebben gedaan dan de vele sigaren die hij in zijn leven gerookt had. Nauwgezet volgen we met hem de laatste dagen van de schrijver. Multatuli laat een briefkaart met een schaakzet aan zijn vriend Gorter sturen, met wie hij schriftelijk schaak speelt. Hij is zelf te zwak om nog een brief te schrijven. Zijn zet, `L f8-c5&#;, was het allerlaatste wat Multatuli zelf heeft opgeschreven. Over zijn laatste woorden bestaat onduidelijkheid. Hij kreeg een zware astma-aanval, waarover hij zei: `Dit i


Multatuli

Eduard Douwes Dekker - Multatuli.

Eduard Douwers Dekker werd in te Amsterdam geboren als zoon van een zeeman. In trok het gezin naar het Indonesische eiland Java, toen een Nederlandse kolonie.

In Batavia, het huidige Djakarta, ontmoet Dekker zijn toekomstige vrouw Tine. Na verschillende functies wordt Dekker in benoemd tot assistent-resident van Lebak in Bantam, een bergachtig gebied in het westen van het eiland Java. Maar hij kwam in moeilijkheden toen hij eiste dat de lokale regent, die zijn volk uitbuitte, werd afgezet.

Dekkers oversten durfden een dergelijke straf niet te bekrachtigen. Om het probleem op te lossen, wilden ze Dekker weg promoveren. De principiële ambtenaar aanvaardde dat niet en nam ontslag. Recht op pensioen had hij daardoor niet.

Hij wist dat hij rechtvaardig gehandeld had en vocht om eerherstel. Maar hij kreeg geen gehoor. Uiteindelijk kwam hij berooid in Brussel aan terwijl zijn vrouw en kinderen bij zijn broer bleven.

Op een eenzame zolderkamer schreef hij onder het pseudoniem Multatuli (dat Latijn is voor ‘ik heb veel geleden’) in een paar maanden tijd, ‘Max Havelaar, of de koffie veiling der Nederlandse Handelsmaatschappij’.

Het boek verscheen in en zorgde voor veel beroering in Nederland. Het wer

Dik van der Meulen: &#;Jezus was Multatuli&#;s grote voorbeeld&#;

Dik van der Meulen ademt haast Multatuli. Moeiteloos weet hij allerlei observaties te verbinden met het leven van Eduard Douwes Dekker. Van der Meulen dompelde zich dan ook jarenlang onder in diens wereld, eerst als medebezorger van de laatste delen van de Volledige Werken van Multatuli, daarna als zijn biograaf. In won hij de AKO Literatuurprijs voor deze biografie Multatuli, leven en werk van Eduard Douwes Dekker. Zijn lezing aan de Max Havelaar Academie begint met een gewaagde stelling: “Multatuli was belangrijker als historische figuur dan als schrijver”.

Dik van der Meulen (Neede, ) is vooral bekend als biograaf van Multatuli, maar naar eigen zeggen heeft hij geen beroep. Vrolijk vertelt hij: “Helaas, ik ben geen schrijver, ik kan me geen historicus noemen en een neerlandicus ben ik niet meer, want daar doe ik niets meer mee. Op dit moment ben ik even biograaf, maar eerder ook niet. Ik vind het wel goed zoals Multatuli het zei. Hij moest zich een keer inschrijven in een gastenboek en bij beroep schreef hij: ‘niets’. Zijn zoontje was mee, kleine Edu, en die schreef ook zijn naam in schoolse letters. Onder het ‘niets’ van Multatuli schreef hij ‘net als papa’. Ik wil Multatuli verder niet navolgen, maar op

Multatuli

Leven en werk van Eduard Douwes Dekker

Auteur: Dik van der Meulen | Uitgever: Boom

Multatuli wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste schrijver van het Nederlandse taalgebied. De negentiende-eeuwse auteur schreef onder andere het beroemde werk Max Havelaar. Tot nu toe bestond er van hem geen volledige biografie. Dit boek voorziet in deze leemte.

Geliefd en gehaat
Multatuli. Leven en werk van Eduard Douwes Dekker gaat over het leven van een schrijver die geen schrijver wilde zijn; een man die zoveel heeft betekend voor de Nederlandse en Vlaamse arbeidersbeweging, de vrouwenemancipatie, het atheïsme en uiteraard voor de veranderingen in het denken over Nederlands-Indië. Multatuli werd door veel tijdgenoten en latere generaties als een heilige vereerd, maar door evenzovelen als een gevaarlijke nieuwlichter verguisd.

Zijn werk
In zijn biografie legt Dik van der Meulen de nadruk op de relatie tussen het onstuimige leven van Douwes Dekker en de boeken die hij schreef. Het is daarom een schrijversbiografie: het gaat om het werk én het leven van Multatuli. Hij gaat onder meer in op Multatuli’s moeizame verhouding met zijn lezers, die hij met ‘grote innigheid’ verachtte, en zijn pogingen om door te dringen tot het centrum van de politieke macht.

Winnaar AKO-li